Xét nghiệm dựa trên nước súc miệng để phát hiện dấu ấn sinh học có thể giúp các bác sĩ dự đoán bệnh tái phát ở bệnh nhân ung thư đầu và cổ. 

Một nghiên cứu mới của các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Ung thư Toàn diện Sylvester tại Trường Y khoa Đại học Miami Miller, Bộ Y tế UC San Diego và các trung tâm ung thư hợp tác đã làm rõ hơn về điều đó. 

Phát hiện của họ, được công bố vào ngày 15 tháng 8 năm 2024 trên tạp chí bình duyệt JAMA Tai mũi họng – Phẫu thuật Đầu & Cổ, có thể cải thiện cách các bác sĩ dự đoán và phát hiện sự tái phát của bệnh ung thư này.

Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy việc phát hiện dấu ấn sinh học trong nước bọt thu được từ nước súc miệng sau khi điều trị ban đầu mang lại khả năng đánh giá dễ dàng nguy cơ tái phát của bệnh. Mức độ tăng cao của một trong hai dấu ấn sinh học có liên quan đến việc bệnh quay trở lại."

Elizabeth Franzmann, MD, Đồng tác giả nghiên cứu, Giáo sư và Giám đốc, Nghiên cứu Đầu và Cổ, Trường Y Miller, Đại học Miami

Nam giới có nguy cơ mắc bệnh hơn phụ nữ

Theo Viện Ung thư Quốc gia, ung thư đầu và cổ chiếm gần 4% tổng số bệnh ung thư ở Hoa Kỳ và thường được chẩn đoán ở những người trên 50 tuổi. Đàn ông có nguy cơ chẩn đoán mắc bệnh cao gấp đôi.

Các lựa chọn điều trị chính cho bệnh bao gồm phẫu thuật và xạ trị, có thể ảnh hưởng đến khả năng nói, nuốt và ngoại hình, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Những ảnh hưởng này có thể còn tồi tệ hơn sau khi bệnh tái phát và tiếp diễn.

Hơn nữa, việc tái phát bệnh không phải lúc nào cũng có thể dễ dàng phát hiện được. Joseph Califano III, MD, giám đốc Trung tâm Ung thư Đầu và Cổ Hanna và Mark Gleiberman tại UC San Diego và nhà đồng tác giả của nghiên cứu giải thích: “Có thể rất khó để xác định xem những gì bạn đang quan sát chỉ là những thay đổi sau điều trị hay là tái phát ung thư”. “Các dấu ấn sinh học tốt có thể sẽ giúp loại bỏ một số phỏng đoán.”

Franzmann, người có phòng thí nghiệm nghiên cứu tập trung vào việc tìm kiếm một xét nghiệm sàng lọc không xâm lấn mà vẫn không quá gây tốn kém đối với những bệnh ung thư nói trên, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện tái phát sớm của bệnh. Cô nói: “Những bệnh nhân này phải chịu đựng những tổn hại vô cùng đau đớn. "Chúng ta càng có thể giảm thiểu những tác động đó bằng cách phát hiện sớm bệnh tái phát thì chúng ta càng có thể giảm thiểu tỷ lệ mắc bệnh và tử vong của bệnh nhân."

Đánh giá nguy cơ tái phát

Thời gian trước đây, Franzmann và nhóm nghiên cứu của cô đã nghiên cứu cách các dấu ấn sinh học trong nước súc miệng có thể đánh giá nguy cơ phát triển khối u miệng hoặc hầu họng của một người, những loại ung thư đầu và cổ phổ biến nhất. Họ đã tìm thấy mối liên hệ với hai dấu ấn sinh học quan trọng – CD44, một phân tử khởi phát khối u và tổng lượng protein.

Trong nghiên cứu mới này, các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu xem liệu hai dấu ấn sinh học đó có thể dự đoán sự tái phát ở những bệnh nhân đã được chẩn đoán hay không. Thử nghiệm lâm sàng của họ đã đánh giá tác động của CD44 và tổng lượng protein ở hơn 160 bệnh nhân ở nhiều trung tâm ung thư. Bệnh nhân được cung cấp mẫu nước súc miệng để sử dụng tối đa 18 tháng sau lần điều trị đầu tiên.

Để đo lường sự hiện diện của dấu ấn sinh học, các nhà nghiên cứu đã sử dụng các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm và thử nghiệm dòng chảy ngang, công nghệ tương tự như que thử thai và xét nghiệm COVID-19.

Franzmann cho biết: “Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm của chúng tôi cho thấy mối liên quan giữa mức độ từ dấu ấn sinh học và khả năng tái phát của bệnh sau này”. "So với những bệnh nhân có mức protein bình thường sau ba tháng khi điều trị, những bệnh nhân có tổng lượng protein cao gấp đôi có nguy cơ tái phát ước tính cao hơn 65%."

Tập trung vào phát triển các bài kiểm tra nhanh

Nghiên cứu cũng tạo ra dữ liệu ban đầu về xét nghiệm nhanh tại các điểm chăm sóc để đo các dấu ấn sinh học nói trên, với những phát hiện được kỳ vọng sẽ giúp đẩy nhanh sự phát triển và hoàn thiện hơn của những bài kiểm tra nhanh này. 

Franzmann nói: “Sẽ thực sự hữu ích nếu chúng tôi có một xét nghiệm không tốn kém và có thể được thực hiện và cho kết quả khi bệnh nhân đang ở trong phòng khám”. "Đó là lĩnh vực chúng tôi đang tập trung tiến hành trong thời gian tới."

Cô và các cộng tác viên lưu ý rằng mặc dù cần những nghiên cứu thêm nữa trong tương lai nhưng các dấu ấn sinh học cho thấy nhiều hứa hẹn trong việc dự đoán rủi ro ở bệnh nhân ung thư đầu và cổ. Dự đoán rủi ro của bệnh khi hoạt động tốt có khả năng cứu mạng sống của bệnh nhân vì nó giúp giảm nhu cầu điều trị khắc nghiệt và xâm lấn trên bệnh nhân. Xin gửi lời cảm ơn tới Vigilant Biosciences vì sự đóng góp của họ cho công việc và nghiên cứu này.

Nguồn: News Medical & Life Science | August 16th 2024 | University of Miami Miller School of Medicine